Kilka oddziałów – jedna sieć. Bezpieczeństwo i kontrola dzięki szyfrowanym tunelom VPN

Wstęp

Nie tak dawno większość firm opierała swoje operacje na obiegu dokumentów papierowych. Dziś niemal wszystko jest przetwarzane i przechowywane cyfrowo, a praca wspomagana jest przez specjalistyczne systemy dziedzinowe – od CRM, ERP, WMS po aplikacje finansowe, które coraz częściej działają w chmurze. Dzięki takiemu rozwiązaniu organizacja może sprawnie zarządzać procesami i danymi.

Nie wszystkie firmy chcą jednak korzystać z SAS lub dysponują oprogramowaniem, które umożliwia wykorzystanie zasobów w chmurze. Koniecznym wyborem dla takich firm, będzie klasyczna, lokalna infrastruktura informatyczna. W przypadku jednej lokalizacji (oddziału) i pracy stacjonarnej nie stanowi to większego problemu. Wyzwania pojawiają się dopiero wtedy, gdy oddziałów jest kilka, a użytkownikom należy zapewnić zdalny i bezpieczny dostęp do zasobów organizacji.

Jak więc zorganizować bezpieczną i komfortową pracę dla całej firmy – niezależnie od miejsca, w którym pracują ludzie? Na to pytanie spróbujemy odpowiedzieć w poniższym tekście.

Zacznijmy od serca sieci

Jeśli firma się rozwija, powinna rozwijać się również jej infrastruktura sieciowa. Niestety, w praktyce często wygląda to inaczej. Zaczyna się od szybkich, doraźnych rozwiązań – małe, niezarządzalne przełączniki dokupione „na szybko”, bo brakuje portów dla kolejnych urządzeń, jedna wspólna sieć (VLAN) dla wszystkich, a całość spina prosty domowy router – bo taki był od zawsze.

Na słabych fundamentach nie da się zbudować niezawodnego systemu. Dlatego sieć firmowa powinna być zaplanowana w odpowiedzi na obecne potrzeby, ale także z myślą o przyszłości – z przemyślaną adresacją IP oraz strukturą, która uwzględnia zarówno centralę, jak i potencjalne oddziały.

Układ krążenia – sieć LAN

Podstawowym elementem sieci lokalnej są przełączniki LAN. Aby optymalnie spełniały swoje zadania, powinny być zarządzalne – umożliwia to segmentację sieci (VLAN), kontrolę oraz podstawowy monitoring i diagnostykę. Wraz ze wzrostem liczby użytkowników, warto zadbać o odpowiednią topologię. Najczęściej sprawdza się układ gwiazdy, gdzie w centrum znajduje się warstwa agregacji z przełącznikiem, a najlepiej stosem przełączników, wyposażonym w redundantne zasilacze i zagregowane łącza (LACP) do przełączników dostępowych. Takie rozwiązanie zwiększa odporność sieci na awarie i pozwala wykonywać prace serwisowe przy minimalnym wpływie na pracę użytkowników.

Układ odpornościowy – brzeg sieci

Bezpieczeństwo sieci warto oprzeć na urządzeniu klasy UTM (Unified Threat Management). Pełni ono rolę „układu odpornościowego” – łączy funkcje firewalla, VPN, IPS/IDS, filtrowanie treści internetowych, a jednocześnie realizuje routing między lokalnymi VLAN-ami. Dzięki temu chroni użytkowników przed zagrożeniami z Internetu i kontroluje komunikację wewnętrzną.

Wybierając UTM, należy kierować się wydajnością (szczególnie przepustowością z włączonymi usługami bezpieczeństwa), możliwościami w zakresie wysokiej dostępności (synchronizacja sesji, stateful failover) i obsługą wielu łączy internetowych. Lepiej zaplanować „zapas mocy”, niż narażać się na przedwczesną wymianę urządzeń, gdy firma będzie rosnąć szybciej, niż to zakładano.

To właśnie na możliwościach urządzania brzegowego opierać się będzie późniejsze dołączanie oddziałów. Wsparcie dla technologii VPN, SD-WAN oraz ZTNA będzie zatem kluczowe.

Tam, gdzie dostępny jest tylko jeden operator łącza internetowego jako zapasowe łącze dobrze sprawdzi się LTE/GSM lub łącze satelitarne. Konfiguracja powinna zapewniać automatyczne przełączanie między tymi łączami (failover) i mechanizmy health-check, by w razie spadku jakości ruchu system sam przełączył się na alternatywną trasę, bez manualnej interwencji.

Układ ruchu – odziały

Gdy centrum sieci jest gotowe, pora zadbać o oddziały. Prace w oddziałach zaczynamy od uporządkowania podstaw: przemyślana adresacja, zarządzalne przełączniki i klarowna separacja ruchu (VLANy) to minimum. Rozwiązania powinny być kompatybilne z centralą – te same zasady, te same profile konfiguracji i ten sam sposób działania ułatwiają zarządzanie. Na brzegu każdego oddziału warto zainstalować urządzenie które zapewni lokalny routing, umożliwi połączenie do centrali oraz zadba o bezpieczne serowanie po Internecie. W zależności od wielkości i znaczenia operacyjnego oddziału, należy zadbać o redundancję i odporność na awarię zasilania oraz łącza Internetowego.

Łączność między oddziałami można oprzeć o kilka różnych technologii. Każda z nich ma swoje mocne i słabe strony:

1. Site-to-site VPN IPSec

Rozwiązanie polega na tworzeniu szyfrowanych tuneli między urządzeniami brzegowymi w oddziałach i centrali. Dla sieci wyglądają one jak zwykłe połączenia warstwy L3. Najlepiej sprawdzają się w małych i średnich firmach z prostym modelem hub-and-spoke, gdzie liczy się bezpieczeństwo przy niskich kosztach.

✅ Atutami są szeroka dostępność, niski koszt i skuteczna ochrona danych.

❌ Ograniczenia to słaba skalowalność przy wielu oddziałach, ręczne zarządzanie politykami oraz konieczność zapewnienia HA i monitoringu.

2. SD-WAN

Rozwiązanie tworzy szyfrowaną warstwę overlay nad wieloma łączami (Internet, LTE, MPLS), inteligentnie kierując ruch i centralnie zarządzając politykami. Najlepiej sprawdza się w firmach z wieloma oddziałami, które potrzebują optymalizacji aplikacji (np. VoIP, SaaS), centralnego zarządzania i wysokiej dostępności (automatyczny failover).

✅ Do zalet takiego rozwiązania zaliczyć można spodziewaną poprawę wydajności aplikacji, agregację łącz, łatwiejsze skalowanie i automatykę przełączania tras.

❌ Wady natomiast, to wyższy koszt licencji i orchestratora, zależność od operatorów zewnętrznych oraz konieczność szczegółowego rozplanowania polityk i integracji z infrastrukturą lokalną.

3. Prywatne łącza MPLS

MPLS to prywatna sieć zarządzana przez operatora, łącząca wszystkie lokalizacje i przenosząca ruch między oddziałami po wydzielonej infrastrukturze. Technologia może zapewnić QoS i SLA dla krytycznych aplikacji.

✅ MPLS sprawdza się w większych organizacjach potrzebujących przewidywalności i prostego routingu między oddziałami.

❌ Głównymi minusami są wysokie koszty, mniejsza elastyczność w porównaniu z rozwiązaniami internetowymi (np. VPN, SD-WAN) oraz dłuższy czas wdrożenia.

Posłuchaj rozmowy na ten temat:

Układ pokarmowy – dostęp zdalny

Każdy wie, że ciężkostrawny posiłek wymaga angażującego przetworzenia przez organizm – w sieci jest podobnie. Zdalni użytkownicy łączący się z zasobami firmy muszą mieć dostęp ściśle kontrolowany, aby nie dopuścić do nieautoryzowanego ruchu ani zagrożeń. Podstawowym narzędziem są VPN-y – IPSec, SSL VPN czy WireGuard – które tworzą szyfrowane tunele między oddziałami, centralą i pracownikami zdalnymi.

Dla bardziej granularnego i kontekstowego dostępu stosuje się ZTNA lub architekturę SASE, pozwalające precyzyjnie definiować prawa użytkowników do konkretnych aplikacji i zasobów. Rozwiązania te wymagają jednak odpowiednich urządzeń brzegowych, licencji oraz integracji z systemami identyfikacji i zarządzania urządzeniami. Co więcej, wdrożenie takich technologii wiąże się z większymi nakładami finansowymi oraz sprawnej administracji, aby w pełni wykorzystać ich potencjał i utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa.

Podsumowanie

Stabilna i bezpieczna sieć łącząca oddziały wyznacza punkt wyjścia do kolejnych warstw ochrony. Wraz z rozwojem przedsiębiorstwa kluczowe staje się wdrożenie scentralizowanych mechanizmów zarządzania i monitoringu, które umożliwiają kontrolę wszystkich lokalizacji z jednego miejsca.

W takim scenariuszu, kolejnymi krokami najczęściej będą:

1. Implementacja NAC (Network Access Control), pozwalającego na dostęp do sieci wyłącznie autoryzowanym urządzeniom,
2. Implementacja systemu SIEM do analizy logów i wykrywania zagrożeń,
3. Implementacja rozwiązania klasy EDR chroniącego serwery i stacje robocze.

Dzięki temu infrastruktura zyskuje kolejne warstwy ochrony oraz możliwość całościowej analizy incydentów. Takie podejście zapewnia ciągłość działania i bezpieczeństwo pracy niezależnie od liczby oddziałów czy lokalizacji użytkowników.